اثر تسهیل دسترسی و فعالیت گردشگران بر پوشش گیاهی جنوب غربی گرمسار
کد مقاله : 1070-LUT3CONF
نویسندگان
حمید رضا ناصری *1، رضا شاکری2، زهرا مهربان فر3، زهرا رضایی ملکوتی4
1عضو هیئت علمی و ریاست مرکز تحقیقات بین المللی بیابان
2عضو هیئت علمی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان
3دانشجوی دکتری، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
4کارشناس، پایگاه میراث جهانی لوت( خراسان جنوبی)، بیرجند، ایران
چکیده مقاله
گردشگری نقش مهمی در ترغیب سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، ایجاد درآمد برای دولت و اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم در سراسر دنیا داشته است. اگرچه گسترش این صنعت موجب رونق اقتصادی است اما فرایند توسعه گردشگری به‌ویژه در مناطق بیابانی باید مبتنی بر اصول علمی و بر اساس توان و ظرفیت هر منطقه باشد تا آثار مخرب بر محیط‌زیست و منابع طبیعی اجتناب شود.
در این تحقیق ابتدا محدوده موردمطالعه در امتدادِ بزرگراه گرمسار – قم تعیین شد و سپس تیپ بندی اولیه گیاهان در آن صورت گرفت. گونه‌های غالب بر اساس درصد پوشش تعیین شدند. در هر تیپ با ترانسکت های 1000 متری عمود بر جاده، درختچه و بوته‌ای‌ها ازنظر سلامت و آسیب‌دیدگی طبیعی و غیرطبیعی ارزیابی شدند و نهایتاً داده‌های به‌دست‌آمده به شکل آماری ارائه شدند.
نتایج نشان داد در اثر فعالیت گردشگران و دسترسی به منطقه تقریباً همه گیاهان از اثرات آفرود آسیب‌دیده‌اند و این نوع آسیب 21 درصد از کل علل آسیب‌دیدگی را به خود اختصاص داده است و پس‌ازآن چرای دام و مصرف سوخت قرار دارند. گیاه اشنان با 32 درصد آسیب‌دیدگی بیشترین آسیب را از رفت‌وآمد خودروها دیده است درحالی‌که گیاه تنها گیاه آسیب‌دیده از منظر استفاده سوختی محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری: توسعه راه‌ها موجب توسعه گردشگری در نواحی بیابانی ایران شده است که به علت نبود برنامه‌ریزی صحیح و عدم آموزش گردشگران، مجموعه پوشش گیاهی در معرض تهدید قرار می‌گیرد. با توجه به اهمیت گیاهان در حفاظت از خاک و جلوگیری از فرسایش و طوفان‌های گردوغبار لازم است که گردشگری طبق اصول استاندارد در بیابان صورت گیرد.
کلیدواژه ها
تیپ گیاهی، بیابان، آسیب‌دیدگی، آفرود، بزرگراه
وضعیت: پذیرفته شده