بررسی علل شکل‌گیری تمدن‌های باستانی در داخل و خارج از ایران
کد مقاله : 1094-LUT3CONF
نویسندگان
بهناز شیخ شریعتی کرمانی *1، محمدحسین سرایی2، محمدرضا رضایی2
1دانشگاه شهید باهنر کرمان
2دانشگاه یزد
چکیده مقاله
ظهور ﺗﻤﺪن هنگامی اﻣﻜﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ که هرج و ﻣﺮج و ﻧﺎاﻣﻨﻲ ﭘﺎﯾﺎن ﭘﺬﯾﺮفته ﺑﺎﺷﺪ، چون ﻓﻘﻂ هنگام از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﺗﺮس اﺳﺖ که ﻛﻨﺠﻜﺎوی و اﺣﺘﯿﺎج به اﺑﺪاع و اﺧﺘﺮاع به ﻛﺎر ﻣﻲاﻓﺘﺪ و اﻧﺴﺎن ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻏﺮﯾﺰه‌ای ﻣﻲﻛﻨﺪ که او را به ﺷﻜﻞ ﻃﺒﯿﻌﻲ به راه ﻛﺴﺐ ﻋﻠﻢ و ﻣﻌﺮﻓﺖ و تهیه وﺳﺎﯾﻞ بهبود زﻧﺪﮔﻲ ﺳﻮق می‌دهد ﺗﻤﺪن ﺗﺎﺑﻊ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﭼﻨﺪ اﺳﺖ که ﯾﺎ ﺳﺒﺐ ﺗﺴﺮﯾﻊ در ﺣﺮﻛﺖ آن ﻣﻲﺷﻮد، ﯾﺎ آن را از ﺳﯿﺮی که در ﭘﯿﺶ دارد ﺑﺎزﻣﻲدارد. اﮔﺮ در زﻣﯿﻨﻲ ﻣﻮاد ﻛﺎﻓﻲ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻏﺬاﯾﻲ ﻓﺮاوان ﺑﺎﺷﺪ، اﮔﺮ رودﺧﺎنه‌ها ﺳﺒﺐ تسهیل وﺳﺎﯾﻞ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺷﻮد، اﮔﺮ ﺑﺮﯾﺪﮔﻲ ﺳﻮاﺣﻞ به اﻧﺪازه‌ای ﺑﺎﺷﺪ که کشتی‌های ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ به سهولت ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در آن ﺳﻮاﺣﻞ ﻟﻨﮕﺮ اﻧﺪازﻧﺪ، و ﺑﺎﻻﺧﺮه اﮔﺮ ﻣﻠﺘﻲ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ملت‌های آﺗﻦ، ﻛﺎرﺗﺎژ، ﻓﻠﻮراﻧﺲ و وﻧﯿﺰ، در ﻣﻌﺒﺮ ﺧﻄﻮط ﺑﺰرگ ﻣﻮاﺻﻼت جهانی ﻗﺮار ﮔﺮفته ﺑﺎﺷﺪ، در آن ﺻﻮرت، ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻋﺎﻣﻞ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﻲ، که به تنهاﯾﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎزﻧﺪه ﺗﻤﺪن ﺑﺎﺷﺪ، به ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻨﻲ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻲزﻧﺪ، و ﻣﻠﺘﻲ که در آن ﺳﻜﻮﻧﺖ دارد آزادانه ﭘﯿﺶ ﻣﻲرود و ﺗﺮﻗﻲ می‌کند. نخستین ﻗﺪم در راه ﺗﻤﺪن، ﻛﺸﺎورزی اﺳﺖ، و ﻓﻘﻂ هنگاﻣﻲ که اﻧﺴﺎن در ﺳﺮزﻣﯿﻨﻲ، به ﻗﺼﺪ ﻛﺸﺎورزی در آن، و ذﺧﯿﺮه ﻛﺮدن ﻏﺬا ﺑﺮای روز ﻣﺒﺎدای ﺧﻮد، ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﻮد و آتیه ﺧﻮد را ﺗاﻣﯿﻦ ﻛﻨﺪ ﻓﺮاغﺧﺎﻃﺮ و اﺣﺘﯿﺎج به ﻣﺘﻤﺪن ﺷﺪن را اﺣﺴﺎس ﺧﻮاهد ﻛﺮد، هنگاﻣﻲ که در ﭘﻨﺎه ﭼﻨﯿﻦ اﻣﻨﯿﺘﻲ، از ﺣﯿﺚ آب و ﺧﻮراک، ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ، به ﻓﻜﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ کلبه و ﻣﻌﺒﺪ و ﻣﺪرسه ﻣﻲاﻓﺘﺪ، آن گاه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺳﺒﺎب‌هایی اﺧﺘﺮاع ﻛﻨﺪ که ﻧﯿﺮوی ﺗﻮﻟﯿﺪ او را ﻓﺰوﻧﻲ ﺑﺨﺸﺪ،
کلیدواژه ها
کلمات کلیدی: تمدن، شکل‌گیری تمدن‌ها، تمدن‌های باستانی، ایران.
وضعیت: پذیرفته شده